Hoe financier je je sociale of coöperatieve onderneming in Brussel?

Wat is een sociale onderneming? Definitie.

De sociale onderneming zoals omschreven in de Ordonnantie van 23 juli 2023 betreffende de erkenning en de ondersteuning van de sociale ondernemingen is een ondernemingsvorm die ernaar streeft winst te maken door oplossingen te zoeken voor sociale, culturele en/of milieuproblemen.

Het hoofddoel van een sociale onderneming is dus het oplossen of verzachten van een maatschappelijk probleem, zoals milieuvervuiling, onderbetaling van belanghebbenden, mobiliteits- of bevoorradingsproblemen, afvalbeheer enz., en dat ongeacht de activiteitensector.

Deze ondernemingen streven er ook naar om jobkansen te creëren voor mensen die doorgaans ver verwijderd zijn van de arbeidsmarkt, zowel vanwege een tekort aan kwalificaties als complexere levenstrajecten.

Niettemin zijn ze net als alle andere bedrijven verplicht om winst te maken (zelfs als de winstuitkering beperkt is) en rendabel te zijn in de tijd. 

Waarin onderscheidt de sociale onderneming zich dan van andere bedrijven?

De sociale ondernemingen werken niet alleen aan de verbetering van een maatschappelijke uitdaging, maar steunen ook op gemeenschappelijke waarden die hun werking regelen. Het gaat hierbij doorgaans om:

• Een collectieve dynamiek, geïnitieerd door de leden van een groep of gemeenschap die een specifieke behoefte of doelstelling delen.
• Een democratische en transparante governance die de werknemers betrekt bij de besluitvorming, die niet berust op de hoeveelheid kapitaal in bezit maar eerlijk verdeeld is onder de leden volgens het principe ‘één lid, één stem’.
• Een hoge graad van autonomie, in de mate dat de sociale en coöperatieve onderneming behoort tot een groep van personen die haar opricht en haar coöperanten. Ze wordt dus noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks geleid door de overheid of een derde organisatie.

Hoe financier je een sociale en coöperatieve onderneming?

Sociale ondernemers staan voor dezelfde uitdagingen als klassieke ondernemers om projecten te financieren die verband houden met de ontwikkeling van een sociale of coöperatieve onderneming: een leefbaar project voorstellen en de juiste investeerders vinden!

Hier zijn een paar mogelijkheden:

A. Burgerfinanciering en crowdfunding: financiering afkomstig van het grote publiek is vandaag erg in trek en wordt georganiseerd door platformen zoals LITA.co, Citizenfund, Miimosa, Growfunding, KissKissBankBank enz. Dankzij deze financiering kunnen de sociale en coöperatieve ondernemingen ook een gemeenschap creëren rond hun producten en diensten.

B. Kredietinstellingen: naast de klassiekere banken bestaan er vandaag verschillende structuren die gespecialiseerd zijn in sociale-economieprojecten, waaronder Credal, F’in Common, Triodos, Trividend, Hefboom enz.

C. Institutionele beleggers, gewestelijk georganiseerd in België:  in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ondersteunen finance&invest.brussels en haar dochteronderneming Brusoc onder meer de oprichting en ontwikkeling van zko’s, sociale en coöperatieve ondernemingen. In die context hebben we twee afzonderlijke producten ontwikkeld:

• COOP US, ondersteuning van de opkomst van het coöperatieve model waardoor coöperaties een beroep kunnen doen op een lening maar ook hun inbreng van geld kunnen verdubbelen in het kader van een participatie;

• CITIZ US dat zich richt op sociale inschakelingsbedrijven en verenigingen ten dienste van een maatschappelijk doel in het kader van een lening;

De institutionele belegger bij voorkeur voor projecten in de sociale en coöperatieve economie in Wallonië heet W.ALTER en in Vlaanderen, Trividend.

D. Stichtingen, projectoproepen, prijzen en subsidies: er bestaan heel wat stichtingen en bedrijfsmecenaten die financieel tussenkomen om maatschappelijke projecten te ondersteunen. Denk daarbij aan de Koning Boudewijnstichting, de Stichting voor de Toekomstige Generaties, de Lunt Foundation of de Be Planet Stichting.

In Brussel en Wallonië bestaat er onder meer ook een Prijs voor de Sociale Economie die ondernemingen beloont die zich onderscheiden door hun sociale impact; en waarvan het organiserende platform www.economiesociale.be regelmatig oproepen voor projecten met subsidies publiceert.

E. Openbare projectoproepen: Brussel Economie en Werkgelegenheid en Innoviris organiseren regelmatig projectoproepen in het kader van het initiatief ‘Prove Your Social Innovation (PYSI)’ waarmee sociale ondernemingen na analyse van hun dossier subsidies kunnen krijgen. 

F. Het BE Impact-netwerk voor impactfinanciering: een fusie tussen SOLIFIN en Forward om de inspanningen van verschillende actoren op het gebied van ethisch en duurzaam financieren in België te bundelen. Het netwerk stelt verschillende financieringsmogelijkheden voor en organiseert ontmoetingssessies met verschillende beleggers, ook voor sociale ondernemingen.

Heb je een sociale onderneming of een coöperatie en wil je graag een project financieren dat duurzame oplossingen biedt voor een maatschappelijke uitdaging? Vul het financieringsformulier in op onze website!