Investeringscharter V1.0 - finance&invest.brussels

Versie 2.0 volgt

finance.brussels/GIMB groep, de pool van overheidsfinanciering voor de Brusselse economie, omvat verschillende financiële metiers. Hun gemeenschappelijk punt is de financiering of oprichting van ondernemingen in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest door een participatie te nemen in hun kapitaal of door allerlei kredietvormen toe te kennen. Zij kennen geen subsidies toe en streven naar de ontwikkeling van het Brusselse socio-economische weefsel en de bevordering van de werkgelegenheid.

In haar geheel kan de groep inspelen op heel wat financieringsbehoeften van bedrijven die in Brussel actief zijn, ongeacht hun ontwikkelingsfase. Daarom geeft dit investeringscharter een beschrijving van

De institutionele en wettelijke context waarin finance.brussels/GIMB-groep – actief is.
Haar algemene filosofie voor de ondersteuning van ondernemers en.
Haar financiële producten en hoe ze over al haar verscheidene componenten worden verdeeld.

1. Institutionele en wettelijke context

De GIMB werd opgericht krachtens de wet van 2 april 1962 en is een naamloze vennootschap van openbaar nut die wordt geregeld door het Wetboek van vennootschappen. Op haar dochtermaatschappijen is ook het Wetboek van vennootschappen van toepassing. De GIMB en haar dochtermaatschappijen worden samen – finance.brussels/GIMB-groep genoemd.

Het maatschappelijk kapitaal van de GIMB wordt gekenmerkt door een bijzonder aandeelhouderschap. Het Brusselse Gewest is sinds 1992 en ook vandaag nog hoofdaandeelhouder. Het overige deel van de GIMB is in handen van grote financiële instellingen van het land (Belfius, BNP Paribas Fortis, Ethias Verzekeringen, ING en KBC, die nu 27% van het kapitaal aanhouden).

Buiten de hierna beschreven gevallen waarin de finance.brussels/ GIMB-groep een aantal welomschreven taken uitvoert voor rekening en op kosten van het Brusselse Gewest (hypothesen die niet van toepassing zijn op dit investeringscharter), is het belangrijk om te benadrukken dat de GIMB in de uitoefening van haar algemene wettelijke en statutaire taken geen opdrachten van openbare dienst vervult (de GIMB is een vennootschap van openbaar nut, maar geen naamloze vennootschap van publiek recht). Finance.brussels/GIMBgroep houdt rekening met de richtsnoeren van het gewestelijk economisch beleid maar alleen haar statutaire organen en haar directieteam zijn wettelijk bevoegd voor de selectie, analyse, voorbereiding, eventuele uitvoering en latere follow-up van de beslissingen over participaties of kredietverleningen.

Dit charter is in elk geval niet van toepassing op:

Het Brussels Waarborgfonds, beheerd door de dochtermaatschappij BRUPART, aangezien het momenteel door een specifiek reglementair kader wordt geregeld.
De dochtermaatschappij BRINFIN, die de gedelegeerde opdracht kreeg toevertrouwd om het Brussels Gewestelijk Herfinancieringsfonds van de Gemeentelijke Thesaurieën te beheren en de rechten uitoefent die zijn verbonden aan de aandelen die de GIMB in bepaalde para-regionale instellingen aanhoudt, zoals de MIVB, de Haven van Brussel en de BGHM.
De dochtermaatschappijen SFAR, die ieder een gedelegeerde opdracht vervullen m.b.t. een welbepaald project voor de financiering en de bouw van sociale en middelgrote woningen in het kader van het Gewestelijk Huisvestingsplan.

De handelingen die de vennootschappen van de groep verrichten, worden wettelijk gezien als commerciële handelingen beschouwd. Zij handelen naargelang het geval ofwel als investeerder of normale schuldeiser in een markteconomie, ofwel met inachtneming van de drempels voor staatssteun van minder belang zoals bepaald in het Europese recht.

Dit document moet trouwens worden geïnterpreteerd in het licht van het streven van finance.brussels/GIMB groep – om ondernemingen die zich kandidaat stellen voor een van haar financieringen zo volledig mogelijk te informeren zoals vereist in de wet van 21 december 2013 betreffende diverse bepalingen inzake de financiering van kleine en middelgrote ondernemingen (en de gedragscode die in het Koninklijk Besluit van 27 februari 2014 is goedgekeurd).

Volgens de wens van de wetgever houden finance.brussels/GIMB groep en haar dochtermaatschappijen echter hun contractuele vrijheid als kredietgever. Daarom moet dit charter worden beschouwd als een referentiegids, indicatief, zonder bindend te worden beschouwd voor geen enkele component van de groep, haar bestuurders, haar organen of haar personeel.

Tenzij anders vermeld, verwijst de term ‘onderneming’ zoals hier gebruikt zowel naar ondernemers die actief zijn als natuurlijke persoon als naar ondernemingen die in de vorm van een vennootschap werken.

Dit charter zal regelmatig worden herzien op basis van de evolutie van de noden en de spelers van de Brusselse economie en bij elke herbepaling van de doelstellingen en middelen van het strategisch investeringsplan.

2. Algemene investeringsfilosofie : ondernemers die actief zijn in Brussel financiële steun verlenen

Finance.brussels/GIMB groep en haar dochtermaatschappijen laten zich in hun acties leiden door allerlei algemene principes. Zij willen tezamen de gewestelijke economie tot ontwikkeling brengen ter bevordering van kwalitatieve werkgelegenheid en streven tegelijk een rentabiliteitsdoel na, wat een delicate evenwichtsoefening is.

Het komt er allereerst op aan om met de ondernemingen partnerships uit te bouwen die berusten op luisterbereidheid en begeleiding. De definitieve vorm van de tegemoetkoming van finance.brussels/GIMB groep hangt dan ook af van de behoeften van de onderneming en van haar specifieke economische en financiële situatie, zoals onder meer haar groei- en ontwikkelingsvooruitzichten of van het marktklimaat waarin ze evolueert. Deze partnerschappen zullen ook rekening houden met de belangen van finance.brussels/GIMB Groep en haar maatschappelijk doel.

De procedures van registratie en de behandeling van de financieringsaanvragen zijn gedetailleerd in het bijgevoegd document.

Tijdens de analyse van het project wordt aan de onderneming waarin finance.brussels/GIMB groep een investering overweegt, verzocht om een volledig dossier voor te bereiden waarin in elk geval de volgende punten moeten worden toegelicht :

Een presentatie van de onderneming, haar vennoten en haar leidinggevenden.
Een financieel plan op minimaal drie jaar met specifieke toelichting van de onderliggende hypothesen en de manier waarop de economische criteria zijn vervuld.
De manier waarop de onderneming rekening houdt met de globalere maatschappelijke aspecten.
Het potentieel om kwaliteitsbanen te creëren.
De organisatie van de corporate governance en een toelichting van de bijzondere kenmerken van de onderneming die een eventuele afwijking of een gewijzigde toepassing van bepaalde principes verantwoorden.

De aanvraag is slechts ontvankelijk als bepaalde criteria om in aanmerking te komen, zijn vervuld.

Om te voldoen aan de wettelijke opdracht van finance.brussels/GIMB groep en aan de statutaire opdrachten van haar dochtermaatschappijen is het uiteraard vooral belangrijk dat de kandidaat-onderneming bijdraagt tot de ontwikkeling van de Brusselse economie, ofwel omdat de maatschappelijke zetel, de hoofdzetel of een belangrijke bedrijfszetel op het gewestelijk grondgebied is gevestigd, ofwel omdat ze haar activiteit op het gewestelijk grondgebied wil behouden of ernaar wil verhuizen.

Het spreekt ook voor zich dat de aanvraag helaas zal worden geweigerd als er informatie ontbreekt of duidelijk niet volledig is, zelfs nadat het team van analisten verduidelijking heeft gevraagd. Dat geldt ook in een eventueel later stadium van de analyse van een aanvraag die in eerste instantie wel als ontvankelijk werd beschouwd.

Naast de duidelijke naleving van de wetgeving (sociale, fiscale, milieu …) onder de algemene criteria (zonder volledig te zijn, kunnen ze verschillen naargelang van de context) die een eventuele kredietverlening of participatie rechtvaardigen, zijn criteria die rekening houden met de normale rentabiliteit die de groep moet nastreven in haar investeringen en criteria die kunnen voortvloeien uit bepaalde prioriteiten in het gewestelijk economisch beleid, namelijk betreffende de bevordering van een kwalitatieve tewerkstelling.

Voor de rentabiliteit van de toegestane financieringen berusten de aanvaardingscriteria onder meer op :

De afstemming van het lokale team en het bedrijfsproject.
De kwaliteit van het ondernemingsplan, de relevantie van het business model, rekening houdend met de activiteitensector en de markt, de duidelijkheid van de strategie, enz.
De ontwikkelingsvooruitzichten die in het financiële plan naar voren worden geschoven (en de redelijke rendementsprognoses in geval van participatie in het kapitaal of terugbetalingscapaciteit voor een lening).
De kwaliteit van de bedrijfsvoering, de toepassing van regels van goed individueel, financieel en commercieel beheer, enz.

Voor de bijdrage tot de ontwikkeling van de Brusselse economie, en rekening houdend met de financieringscapaciteit van finance.brussels/GIMB groep en haar dochtermaatschappijen zelf, kan bijzondere aandacht uitgaan naar dossiers die bijvoorbeeld ook overgaan tot :

De realisatie van bepaalde doelstellingen die in de Strategie 2025, de Brusselse Small Business Act enz. zijn opgenomen (zoals de circulaire economie, de uitbreiding van de audiovisuele sector, de innovatie …)
De vermelding van het type en het aantal banen die naargelang het geval worden behouden, gecreëerd of redelijkerwijs worden verwacht in een latere fase.
De eventuele investering in een wijk met diverse handicaps of een zone die onder andere in het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling is opgenomen en waarin een snelle en gecoördineerde concentratie van diverse private en publieke middelen is aanbevolen om een hefboomeffect tot stand te brengen.
De inachtneming van maatschappelijke en ethische doelstellingen (zoals de naleving van gedragscodes, de bevordering van een gezonde omgeving, rationeel energieverbruik, enz.)
De verbetering van het exportpotentieel of van het imago van Brussel.

Voor het welslagen van de gefinancierde onderneming en de follow-up van de investeringen van finance.brussels/GIMB groep kunnen eventueel de volgende zaken zijn vereist :

Het aanvaarden van een sterkere persoonlijke begeleiding.
De aanwezigheid van een waarnemer of zelfs een (of meer) bestuurders in de gefinancierde onderneming.
De aanbreng van (zakelijke, persoonlijke of financiële) waarborgen naargelang het risicoprofiel van de operatie.

De voorkeur gaat dus uit naar ‘maatwerk’, rekening houdend met de wederzijdse belangen van de kandidaat-onderneming en finance.brussels/GIMB Groep, die over het algemeen ertoe wordt gebracht een groter risico op zich te nemen dan de klassieke financiële organismen.

Zij wil ten slotte nog wat extra toelichting geven :

De nominale rente van de kredieten hangt af van het niveau van het genomen risico. Ze kunnen soms hoger zijn dan de marktrente en dat valt te verklaren door het doorgaans grotere risico dat aan de investeringen van de groep is verbonden. Zij wil de ondernemingen immers ondersteunen, ongeacht hun moeilijkheden om toegang te krijgen tot de markt van de financiële producten; buiten een risicopremie valt die hogere rente ook te verklaren doordat er in principe geen dossierkosten worden aangerekend.
Bij tijdelijke of meer structurele moeilijkheden wordt uiteraard altijd de voorkeur gegeven aan dialoog, maar dat wil wel niet zeggen dat de groep afstand doet van al haar legitieme rechten als schuldeiser.
De GIMB wordt niet geacht langdurig aandeelhouder te zijn in de bedrijven die zij ondersteunt. De duur van de aanwezigheid in het aandeelhouderschap van een onderneming ligt niet vast (zelfs al blijkt in de praktijk dat het gemiddeld om een periode van drie tot negen jaar gaat); de uitstap uit het kapitaal mag immers niet nadelig zijn voor de ontwikkeling van de ondersteunde onderneming noch voor de ontwikkeling van de gewestelijke economie en de GIMB moet normal gezien ook uitzicht hebben op een aanvaardbaar rendement.

3. Overzicht van de steunmaatregelen voor ondernemingen

finance.brussels/GIMB groep stelt verschillende financiële producten voor aan de Brusselse kmo’s, naargelang hun ontwikkelingsfase, de aard van hun project en hun activiteitensector (ter herinnering, de activiteit van het Brussels Waarborgfonds, beheerd door de dochtermaatschappij Brupart, komt in dit charter niet aan bod).

Die financiële producten kunnen in drie grote groepen worden ingedeeld :

A. De activiteitenpool « Risicokapitaal »

De GIMB en haar dochtermaatschappij Brustart (die zich specifiek bezighoudt met de financiering van startende innoverende kmo’s) steunen de oprichting, de ontwikkeling of de internationalisatie van ondernemingen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn gevestigd (de GIMB nam zelf de activiteiten van haar vroegere dochtermaatschappij Exportbru voor de ondersteuning van Brusselse exportbedrijven over).

De tegemoetkomingen worden aan de bijzondere kenmerken van elk project aangepast en kunnen verschillende vormen aannemen (kapitaal, leningen, converteerbare leningen) en komen doorgaans tot stand samen met privébeleggers.

De verschillende risicokapitaalinstrumenten hebben de volgende kenmerken :

De financieringsbeslissingen worden genomen overeenkomstig de algemene principes die in het tweede deel van het charter worden voorgesteld en de beslissingstermijnen bedragen normaal gezien een tot drie maanden voor leningen en minstens drie maanden voor participaties in het kapitaal.

Opmerking: de pool voor risicokapitaal steunt overigens specifieke initiatieven :

Een groot deel van de capaciteit van Brustart kan prioritair worden besteed aan de ondersteuning van de precommercialisatiefase van producten en diensten afkomstig van wetenschappelijk onderzoek.
Brustart is ook actief onder de naam ‘screen.brussels’, dat zich specifiek richt op de ondersteuning van de ontwikkeling van bedrijven uit de audiovisuele sector in ruime zin.

B. De pool « Bank-cofinanciering »

In het aanbod dat finance.brussels/GIMB groep voorstelt, zitten twee bankcofinancieringsproducten :

Brufin voor cofinancieringen van minder dan 200.000€ (momenteel beheerd door de dochtermaatschappij Brupart).
Brucofin voor cofinancieringen van meer dan 200.000€.

De leningen die Brucofin/Brufin toekennen, komen tot stand via cofinanciering en het delen van waarborgen met banken. Deze cofinancieringstechniek biedt als voordeel dat meteen een hefboomeffect ontstaat op de overheidssteun voor de KMO. Cofinancieringsaanvragen worden ingediend door de bankinstellingen die een cofinanciering wensen (of door de enkele promotor voor een lening Brufin).

De waarborgen (pand op handelszaak, hypotheek, borg enz.) worden pari passu verdeeld tussen Brucofin/Brufin en de bank, naar rata van hun respectieve financiering.

Een cofinanciering is bijzonder geschikt voor de financiering van investeringen van KMO’S of bij de overdracht van bedrijven.

De verschillende cofinancieringsinstrumenten hebben de volgende kenmerken :

C. De pool « Microfinanciering en sociale economie »

finance.brussels/GIMB groep stelt ook financieringen voor aan zelfstandigen en kleine startende ondernemingen in Brussel. Deze leningen hebben een maximum van 95.000€.

De dochtermaatschappij Brusoc ondersteunt vooral de oprichting van ondernemingen in kwetsbare Brusselse wijken; ze steunt ook de sociale economie. Ze krijgt financiële middelen van het EFRO van de Europese Unie ter ondersteuning van haar actie en ze richt zich tot kleine ondernemingen die bij de bankinstellingen geen financiering krijgen toegekend.

Het sociaal ondernemerschap en de sociale integratie economie worden ondersteund door Brusoc die een achtergestelde lening van maximaal 100.000€ kan toestaan.

De dochtermaatschappij Brupart (BoostMe) is actief in het hele Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.

De verschillende microfinancieringsinstrumenten hebben de volgende kenmerken:

De producten hebben ook als bijzonder kenmerk dat de aanvragen kunnen worden ingediend door erkende ondersteunende structuren (of rechtstreeks door de projectdragers) en genieten in dit kader van een gratis begeleiding van de promotor gedurende de ganse leenperiode. De beslissingstermijnen bedragen doorgaans een maand.

De financieringen die Brusoc voorstelt, zijn overigens ook bedoeld om initiatieven van socio-economische integratie van het Gewest te steunen, namelijk de Inschakelingsondernemingen (IO) en de Plaatselijke Initiatieven voor de Ontwikkeling van Werkgelegenheid (PIOW).

Bijlage – Registratie en behandeling van de financieringsaanvragen

Onverminderd de afzonderlijke verantwoordelijkheden die wettelijk gezien aan ieder vennootschap van finance.brussels/GIMB groep toekomen, kan zeer eenvoudig een financiering worden aangevraagd via het centrale telefoonnummer (02 548 22 11) of door een mail te sturen (info@finance.brussels ). De groep zal zo nodig aanvullende informatie vragen en de aanvraag doorsturen naar haar meest geschikte component (zoals uitgelegd in punt 3 hieronder). De aanvraag kan uiteraard ook komen van erkende partners of van 1819, het gewestelijke loket voor ondernemingen.

De aanvragen worden dan doorgaans als volgt afgehandeld :

Telefonisch contact met de projectpromotors.
Ontmoeting tussen de projectpromotors en een financieel analist.
Onderzoek van de ontvankelijkheid en de mogelijkheid van een tussenkomst door een financieel analist.
Zodra het basisdossier klaar is, voorlegging aan het pluridisciplinaire team dat doorgaans om de twee weken bijeenkomt (behalve tijdens de schoolvakanties, behoudens dringende gevallen) en bestaat uit de algemene directie, de analisten, de juristen en de financiële en boekhoudkundige verantwoordelijken van de groep.
Onderzoek en beslissing door de raad van bestuur of het directiecomité van de GIMB (volgens de bevoegdheidsdelegatie; de raad van bestuur voor investeringen hoger dan 1 miljoen euros, het directiecomité voor de anderen) of door de raad van bestuur van de dochtermaatschappij waar de aanvraag werd ingediend.